Dysplazja stawu biodrowego (z łac. dysplasia coxae congenita) to częsta wada wrodzona stawu biodrowego, która jest diagnozowana tuż po urodzeniu lub we wczesnym dzieciństwie – dotyczy 4% polskich noworodków i niemowląt. Rozpoczęcie leczenia od pierwszych dni życia dziecka pozwala uniknąć poważnych zmian zwyrodnieniowych tych stawów w przyszłości. Wielu rodziców zastanawia się, co sprzyja niedorozwojowi stawu biodrowego? Jakie są najczęstsze powikłania nieleczonej dysplazji stawu biodrowego?
Dysplazja stawu biodrowego – przyczyny
Czym jest dysplazja stawu biodrowego? To nieprawidłowo ukształtowane biodro o charakterze wrodzonym (polega na niedorozwoju panewki stawu, wskutek czego kość udowa w miarę zwiększania się siły i napięcia mięśni, zostaje wysunięta poza staw). Stan ten prowadzi do zwichnięcia stawu, co w konsekwencji utrudnia dziecku prawidłowy chód. Dysplazja może dotyczyć jednego stawu lub też dwóch. Niestety, przyczyny wadliwie ukształtowanego biodra nie są do końca znane. Przypuszcza się, że schorzenie to ma podłoże genetyczne. Do czynników ryzyka dysplazji biodra zalicza się:
- zbyt duża masa płodu;
- małowodzie;
- położenie miednicowe płodu.
U niektórych dzieci wada rozwija się podczas życia płodowego, u innych po porodzie. Co zwiększa ryzyko niedojrzałości stawu biodrowego? Na dysplazję są szczególnie narażone dzieci urodzone z położenia pośladkowego oraz te, których rodzeństwo lub rodzice również zmagali się z tą wadą. Co ciekawe, dysplazja stawu biodrowego jest częściej diagnozowana u dziewczynek, niż u chłopców.
Objawy dysplazji stawu biodrowego u niemowląt
Podstawowym symptomem dysplazji stawu biodrowego jest niestabilnością bioderka i problemy z odchylaniem nóżek na boki przez niemowlęta. Sygnałem ostrzegawczym dla rodziców, powinno być częstsze poruszanie i zginanie tylko jednej nogi przez dziecko oraz asymetria fałdów tłuszczowych na udach, pośladkach i pachwinach. W celu zdiagnozowania rozwojowej dysplazji stawu biodrowego konieczne jest wykonanie badania ultrasonograficznego bioder i ich ocena sposobem Grafa.
Jak leczyć dysplazję stawu biodrowego u dziecka?
Leczenie dysplazji stawu biodrowego zalega od stopnia zaburzeń – może to być szerokie pieluchowanie, ortezy odwodzące (np. szelki Pavlika, szyna Koszli). Gdy ma miejsce podwichnięcie lub zwichnięcie głowy kości udowej, ortopeda dziecięcy może zastosować leczenie wyciągowe (maluch zostaje unieruchomiony na wyciągu i ma założony gips). Leczenie operacyjne (osteotomia kości udowych i miednicy) jest stosowane u starszych dzieci, w przypadku pogłębiania się wady (zwykle w razie postawienia diagnozy do 6. miesiąca życia dziecka, stosuje się leczenie nieoperacyjne).
Warto wspomnieć, że u młodzieży w wieku powyżej 16 lat ból towarzyszący różnego rodzaju zwichnięciom i nadwyrężeniom doskonale łagodzą plastry lecznicze Itami.
Powikłania nieleczonej rozwojowej dysplazji stawu biodrowego
Bagatelizowanie dysplazji biodra, brak diagnozy lub zbyt późno podjęte leczenie, ma dla dziecka wiele przykrych konsekwencji zdrowotnych. Nieleczona wada może spowodować, że maluch będzie utykał lub cierpiał w dorosłym życiu z powodu silnych bólów biodra, spowodowanych zmianami zwyrodnieniowymi.
Jak zapobiec dysplazji bioder? Profilaktyka
Wielu rodziców zastanawia się, co sprzyja rozwojowi niedojrzałych jeszcze stawów biodrowych u noworodków i niemowląt? Jakie działania podjąć w trosce o prawidłowy rozwój potomstwa? Warto podczas zabawy układać dziecko co jakiś czas na brzuchu, co sprzyja prawidłowemu rozstawowi nóżek malucha na boki. Oczywiście, pociecha musi pozostawać pod naszym stałym nadzorem. Starsze niemowlęta należy nosić na biodrze, co wymusza w naturalny sposób przyjęcie przez dziecko odpowiedniej pozycji, wpływając pozytywnie na rozwój stawów biodrowych. Pod żadnym pozorem nie wolno unosić dziecka w górę za nóżki np. podczas zmiany pieluszki czy mycia ani nie krępować kończyn.
Podsumowując, dysplazja stawu biodrowego u dzieci to powszechnie występująca wada wrodzona, której dokładna etiologia wciąż nie jest do końca znana. Im wcześniej nieprawidłowości fizjologiczne w budowie stawu biodrowego zostaną zdiagnozowane, tym szybciej rozpoczniemy leczenie, a potomek osiągnie pełną sprawność i nie będzie miał w przyszłości problemów z poruszaniem się.
Najczęściej zadawane pytania
Sprawdź także:
- Rehabilitacja stawu skokowego. Jakie ćwiczenia robić po skręceniu stawu skokowego?
- Ból kolana – przyczyny. Jak zapobiegać bólom stawu kolanowego?
- Koślawość pięt – leczenie, ćwiczenia. Czy wkładki pomagają na stopy płasko-koślawe?
- Refluks u noworodka i niemowlęcia. Objawy, przyczyny i leczenie
- Ile waży 3-miesięczne dziecko? Porady dla rodziców
- Czy aparat na zęby dla dzieci jest refundowany?
- Przeczytaj, czy grzechotki i gryzaki są dobre dla niemowląt