Noworodek a niemowlę. Pierwsze etapy życia dziecka

Narodziny dziecka to ważne wydarzenie w życiu rodziny. Rodzice z uwagą obserwują jego rozwój i niekiedy martwią się, czy maluch jest zdrowy. Czekają, kiedy zacznie uśmiechać się, gaworzyć i rozpoznawać bliskich. Porównują niekiedy jego rozwój do innych niemowląt czy to w żłobku, czy w gronie przyjaciół. Zazwyczaj nie ma powodów do obaw, ponieważ nie wszystkie dzieci w tym samym czasie zaczynają raczkować czy siadać. Mimo to warto poznać poszczególne etapy w rozwoju dziecka, aby nie przeoczyć sygnałów, które mogłyby świadczyć o jakichkolwiek zaburzeniach.

Spis treści Pokaż

Jak wyglądają pierwsze dni życia dziecka?

Nowo narodzone dziecko położne ważą i spraśwdzają stan jego zdrowia przy pomocy skali Apgar. Sprawdzane są następujące parametry:

czynność serca;
kolor skóry;
napięcie mięśni;
charakter oddechu;
reakcje na bodźce.

Zdrowy noworodek dostaje od 8 do 10 punktów. W 1. dobie życia rozpoczyna się karmienie piersią. Siara, czyli pierwszy pokarm matki, ma właściwości przeczyszczające. Dlatego zwykle w 2. dobie życia noworodek wydala smółkę, czyli gęsty ciemny kał, który uformował się jeszcze w życiu płodowym i zawiera połknięte wody płodowe. W pierwszych dniach życia obserwuje się zawsze spadek masy ciała do 10%.

Ile trwa i jak przebiega okres noworodkowy?

Okres noworodkowy trwa 28 dni. Zwykle już pod koniec 1. tygodnia dziecko przybiera na wadze. Doba upływa noworodkowi głównie na spaniu. Dziecko przesypia około 20 godzin, często nawet podczas ssania piersi. Pozostały czas to karmienie, przebieranie, kąpiele i czynności pielęgnacyjne. Często zdarzają się ulewanie pokarmu i czkawki. Poza tym maluszek często wypróżnia się, a stolec jest jasny i rzadki. Zwykle pod koniec 2. tygodnia życia odpada z brzuszka kikut pępowiny. Po ukończeniu 1. miesiąca życia dziecka noworodek staje się niemowlęciem.

Zobacz też: Badanie przesiewowe noworodka w kierunku SMA - wczesne wykrycie SMA daje szanse na normalne życie

Rozwój dziecka w okresie niemowlęcym

Okres niemowlęcy trwa do ukończenia pierwszego roku życia i dzieli się na poszczególne etapy rozwoju:

2–3 miesiące: podnoszenie i trzymanie główki, pierwsze sylaby, zwane głużeniem;
4–5 miesięcy: niemowlę uśmiecha się, gaworzy, rozpoznaje bliskich, płaczem reaguje na silne bodźce, przekręca się na boki i brzuszek;
6–7 miesięcy: niemowlak próbuje siadać, pełza i uczy się raczkować, chwyta zabawki, wyrastają pierwsze zęby, dziecko uczy się gryźć;
8–9 miesięcy: niemowlę potrafi samodzielnie siedzieć i raczkuje, reaguje na swoje imię, chętnie naśladuje mimikę innych osób;
10–12 miesięcy: dziecko zaczyna wstawać i uczy się chodzić, reaguje na polecenia.

Noworodek a niemowlę. Różnice w wyglądzie

Dziecko po porodzie ma często wydłużoną główkę z powodu przeciskania się przez kanał rodny. Jest ubrudzone mazią i wodami płodowymi. Skóra, zwłaszcza na buzi, jest czerwona, a twarz sprawia wrażenie napuchniętej. W pierwszych tygodniach życia skóra często pokrywa się drobnymi krostami. Zwykle są to potówki, choć zdarza się też alergia pokarmowa. Ciało jest delikatne, a nóżki przypominają odnóża żaby. Zdrowe niemowlę ma pulchne ciałko, kształtną główkę i gładką skórę. Wodzi wzrokiem i interesuje się otoczeniem. Jest dynamiczne i domaga się uwagi.

Noworodek i niemowlę. Jak zapewnić bezpieczny rozwój?

Trudno jest przewidzieć i zapobiec różnym przykrym wydarzeniom. Jest jednak kilka sposobów, aby zminimalizować ryzyko zagrożenia zdrowia dziecka:

pilnuj, aby niemowlę nie zachłysnęło się podczas ulewania pokarmu;
nie zostawiaj niemowlęcia bez opieki na łóżku, z którego może spaść. Lepiej połóż na podłodze kocyk, a na nim dziecko;
zadbaj, aby obok niemowlęcia nie leżały żadne drobne elementy, które może chwycić do buzi i połknąć;
gdy dziecko zacznie raczkować i wstawać, zabezpiecz w domu szafki i nie zostawiaj na wierzchu ostrych ani przedmiotów.

Zobacz też: Sapka u noworodków. Przyczyny, objawy i sposoby leczenia sapki

Noworodek i niemowlę. Kiedy wizyta u lekarza?

Obowiązkowe wizyty u lekarza związane są ze szczepieniami i okresowym bilansem zdrowia dziecka. Niestety, małe dzieci łatwo łapią różne infekcje i to one budzą niepokój młodych rodziców. Najlepiej wówczas pójść na wizytę do pediatry, który zbada dziecko i przypisze lekarstwa. Warto mieć zawsze w domowej apteczce syrop od gorączki dla dzieci. Rozwój fizyczny niemowlęcia zależy też w dużej mierze od jego diety. Sporo maluchów ma alergie pokarmowe na białko mleka krowiego. Zmiany na skórze dziecka, problemy z wypróżnianiem i wieczorne kolki lepiej skonsultować z lekarzem.

Narodziny dziecka i obserwacja jego rozwoju to często dla mamy i taty jedne z najpiękniejszych okresów w życiu. Warto jednak pamiętać, że niemowlę wcale nie musi rozwijać się „książkowo”. Rozwój niemowlęcia zależy m.in. od przebiegu ciąży i porodu oraz predyspozycji genetycznych. Jedne dzieci wcześnie zaczynają raczkować, a inne późno. Jedne zaczynają mówić pod koniec okresu niemowlęcego, a inne nie mówią, za to wcześnie zaczynają chodzić i jest to zupełnie normalne.

Sprawdź także:

Archiwum: marzec 2023