Stan zdrowia małych dzieci często jest powodem do niepokoju dla młodych rodziców. Noworodek niemal po każdym karmieniu ulewa część pokarmu, a niekiedy wymiotuje, brudząc przy tym swoje ubranka i pościel w łóżku. Czy taki objaw wskazuje na jakąś chorobę? A może dziecko ciągle jest głodne, skoro często zwraca mleko? Kiedy warto zasięgnąć porady lekarza? Odpowiedzi na te pytania poznasz, czytając ten artykuł.
Dlaczego noworodki zwracają część pokarmu?
Gdy karmisz swoje maleństwo, to nie zdziw się, jeśli nagle zwróci ono część połkniętego wcześniej mleka. Taka cofnięta treść pokarmowa jest już częściowo strawiona, dlatego ma zwykle kwaśny zapach i konsystencję twarożku. Pediatrzy określają tę dolegliwość ulewaniem lub refluksem. Powodem ulewania pokarmu jest niedojrzałość przewodu pokarmowego, a konkretnie słaba praca mięśnia dolnego zwieracza przełyku, który nie zamyka treści żołądkowej w obrębie żołądka. Dlatego mleko cofa się do przełyku, a potem przez jamę ustną wypływa na zewnątrz.
Czy wszystkie niemowlęta mają refluks?
Nie wszystkie, ale szacuje się, że ulewanie dotyczy nawet połowy noworodków. Ten objaw fizjologiczny jest jednak zupełnie naturalny u tak małych dzieci i nie należy go wiązać z żadną chorobą. Z czasem, gdy maluszek podrośnie i wzmocnią się mięśnie w jego układzie pokarmowym, dolegliwość ustąpi samoistnie. Wpływa na to również wprowadzanie stałych posiłków u niemowląt. Ich papkowata konsystencja utrudnia cofanie się pokarmu z żołądka do przełyku. Motoryka układu pokarmowego kształtuje się aż do ukończenia pierwszego roku życia.
Jak karmić niemowlę z objawami refluksu?
Chociaż refluks u kilkumiesięcznych maluchów jest czymś normalnym, to jednak potrafi dokuczyć zarówno dziecku, jak i rodzicom. O czym warto pamiętać, karmiąc dziecko, które często zwraca pokarm?
Przede wszystkim:
- nie przekarmiaj dziecka, podawaj mu pokarm często, ale w małych ilościach;
- niektóre dzieci podczas jedzenia połykają powietrze, które wypycha mleko z brzuszka;
- po karmieniu przytrzymaj maluszka w pozycji pionowej, masując mu delikatnie plecy, to ułatwia odbicie pokarmu i zatrzymanie go w żołądku;
- unikaj dynamicznych zabaw i huśtania bezpośrednio po karmieniu;
- podczas karmienia trzymaj dziecko w pozycji półleżącej, z główką powyżej tułowia.
Jak zajmować się maluszkiem z objawami refluksu?
W przypadku niemowlęcia z refluksem bezpieczną pozycją do snu jest ułożenie go na lewym boku. Łatwiej wówczas uniknąć zakrztuszenia się przez dziecko ulewanym pokarmem, który może się dostać do dróg oddechowych. Poza tym karmiąc butelką sprawdź, czy ma otwory odprowadzające powietrze na zewnątrz. Ważne jest też regularne czyszczenie noska aplikatorem i wietrzenie pomieszczenia, aby uniknąć sapki. Utrudnia ona oddychanie przez nos, a wtedy niemowlę otwiera usta i razem z pokarmem połyka powietrze. Czynnikiem wzmagającym refluks jest też dym z papierosów, dlatego nie pozwól nikomu palić przy dziecku.
Jak odróżnić refluks fizjologiczny od choroby refluksowej?
W niektórych przypadkach zwracanie pokarmu może świadczyć o chorobie refluksowej przełyku. Jeśli niepokoją cię częste wymioty u twojego dziecka, zwróć uwagę, czy przybiera na wadze. Czy nie ma problemów z połykaniem pokarmu? Czy reaguje płaczem na próbę karmienia, odginając tułów i główkę? Niewielki przyrost masy ciała i utrudnione połykanie świadczyć mogą o patologicznym refluksie, którego nie wolno lekceważyć. A zatem, jeśli zauważysz powyższe objawy, to czym prędzej powiedz o nich pediatrze.
Czym grozi nieleczony refluks u niemowlaka?
Kwaśna treść żołądkowa może doprowadzić do zapalenia błony śluzowej przełyku, które jest dla dziecka bardzo bolesne. Poza tym refluks żołądkowo-przełykowy oznacza zwykle częste wymioty, a te mogą być przyczyną infekcji, takich jak nawracające zapalenie ucha środkowego czy zachłystowe zapalenie płuc. Dziecko jest płaczliwe i niespokojne. Odmawia jedzenia, a podczas prób karmienia kaszle i krztusi się. Niepokojącym objawem jest też przewlekła chrypka i świszczący oddech. Mogą one prowadzić do bezdechów i rozwoju astmy.
Co jest przyczyną chorobowego refluksu u dzieci?
Powodem może być nietolerancja laktozy, a także poważniejsze schorzenia, takie jak: mukowiscydoza, przepuklina przepony, przerostowe zwężenie odźwiernika żołądka oraz dysplazja oskrzelowo-płucna. Do wykluczenia lub potwierdzenia konkretnego powodu choroby niezbędna jest poszerzona diagnostyka lekarska, prowadzona zwykle w warunkach szpitalnych. Jest wówczas konieczna, aby dziecko mogło przyjmować pokarm i normalnie się rozwijać.
Refluks u niemowląt. Jakie badania diagnostyczne?
Badania poprzedzone są dokładnym wywiadem, obejmującym karmienie i opis objawów. Pediatra lub alergolog sprawdza, czy powodem refluksu jest alergia na laktozę w mleku. Po wykluczeniu tej przyczyny przeprowadza się zwykle badania endoskopowe i radiologiczne, takie jak: 24-godzinna pH-metria przełyku oraz USG jamy brzusznej, gastroskopia z biopsją i prześwietlenie górnego odcinka układu pokarmowego.
Na czym polega leczenie refluksu u niemowląt?
W zależności od ustalonej przyczyny, lekarze rozpoczynają leczenie farmakologiczne, podając dziecku leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego. Dzięki temu ustaje pieczenie i obniża się pH błony śluzowej żołądka i przełyku. Dobrym sposobem jest również zagęszczanie mleka modyfikowanego specjalnymi preparatami. Powstająca w żołądku gęsta papka nie przesuwa się tak łatwo w stronę przełyku, jak płynne mleko. Jeśli twoje dziecko ma alergię na laktozę, zapewne będziesz musiała stosować dietę bezmleczną. W przypadku niemowląt karmionych butelką dotychczasowe mieszanki zastępuje się preparatami mlekozastępczymi.
Choroba refluksowa dotyczy zarówno małych dzieci, jak i dorosłych
O ile okazjonalna zgaga jest zwykle objawem przejedzenia lub zbyt tłustej diety, o tyle stałe pieczenie w przełyku świadczy już o procesie chorobowym. Dorośli i starsze dzieci bez problemu opiszą swoje dolegliwości lekarzowi. Niestety kilkumiesięczne niemowlę nie powie opiekunom o tym, co go boli. Dlatego tak ważna jest obserwacja objawów. Nie trzeba oczywiście panikować, gdyż okazjonalne cofanie się treści pokarmowej z żołądka dotyczy większości niemowląt. Z drugiej strony, jeśli maluch zakrztusi się swoimi wymiocinami, może się to skończyć dla niego bardzo źle.
Sposobem na rozwianie wszystkich obaw i wątpliwości młodych rodziców jest wizyta w przychodni i szczera rozmowa z pediatrą. W pierwszym roku życia dziecka takich wizyt jest kilka – są one związane ze szczepieniami i bilansem zdrowia. Zgłoś się do gabinetu także wtedy, jeśli masz jakiekolwiek obawy co do zdrowia swojego dziecka. Natychmiastowa reakcja na niepokojące symptomy pozwala szybko wyleczyć różne choroby wieku dziecięcego.
Sprawdź także:
- Przyspieszony oddech u niemowlaka – objawy, przyczyny i postępowanie
- Czkawka u noworodka i niemowlęcia. Czy jest groźna dla maluchów?
- Ulewanie u noworodków – czy cofanie pokarmu jest normalne? Jakie są przyczyny ulewania?
- Sapka u noworodków. Przyczyny, objawy i sposoby leczenia sapki
- Czkawka u noworodka – jaka jest przyczyna?
- Ile kup robi noworodek – jaki wpływ ma na to sposób karmienia?
- Dziecko wymiotuje po mleku modyfikowanym: przyczyny i sposoby radzenia sobie
