Witamina K – gdzie występuje? Jakie są skutki niedoboru i nadmiaru witaminy K?

Witamina K odgrywa istotną rolę w prawidłowym rozwoju dzieci oraz nastolatków. Dowiedz się, jak ją suplementować i w jakich produktach ją znajdziesz.
Witamina K

Witamina K wspiera ich układ kostny i odpowiada za prawidłowe krzepnięcie krwi. Wielu rodziców zastanawia się, w jakich produktach spożywczych znajdziemy witaminę K. Co podawać pociechom, aby zaspokoić ich dobowe zapotrzebowanie na tę substancję?

Czym jest witamina K?

Zanim przedstawimy najlepsze źródła witaminy K oraz jej wpływ na zdrowie najmłodszych, warto wyjaśnić, czym tak właściwie jest ta wartościowa substancja. Witamina K została odkryta przez duńskiego noblistę Henryka Dama blisko 100 lat temu, bo w 1935 roku. Podobnie jak witamina A, E i D, należy do grupy związków rozpuszczalnych w tłuszczach. Naturalnie występuje jako:

  • witamina K1 (inaczej filochinon, fitomenadion lub fitonation, syntetyzowana przez rośliny);
  • witamina K2 (menachinon);
  • witamina K3 (menadion – nie występuje w przyrodzie, jest otrzymywany tylko w sposób syntetyczny).

Witamina ta jest potrzebna do produkcji w wątrobie protrombiny (czynnika II) odgrywającej najistotniejszą rolę przy krzepnięciu krwi.

Właściwości witaminy K

witamina k - właściwości

Witamina K to cenny składnik odżywczy, razem z witaminą D wspiera gospodarkę wapniową organizmu (bierze udział w procesie mineralizacji tkanek kostnych). Niski poziom witaminy K sprawia, że kości stają się kruche, słabe i znacznie łatwiej ulegają urazom. Jeśli zapewnimy dzieciom i nastolatkom odpowiednią, dzienną dawkę tej substancji, nie będziemy musieli obawiać się, że w życiu dorosłym zachorują na osteoporozę. U osób dorosłych W przypadku zdrowych ludzi dorosłych zapotrzebowanie na tę witaminę pokrywane jest przez pożywienie (K1) oraz jej syntezę przez drobnoustroje jelita czczego i krętego (K2). To nie koniec zalet tego wyjątkowego związku – witamina K uszczelnia naczynia krwionośne, wzmacnia układ odpornościowy, ma właściwości:

  • antybakteryjne;
  • przeciwgrzybiczne;
  • przeciwbólowe;
  • przeciwzapalne.

Witamina K wpływa pozytywnie na metabolizm, system nerwowy, sercowo-naczyniowy i ma działanie przeciwnowotworowe.

Witamina K – objawy i skutki niedoboru witaminy K w organizmie

Mali pacjenci, u których stwierdzono niedobór witaminy K, znacznie wolniej się rozwijają i wzrastają od swoich rówieśników – co jest widoczne szczególnie w przypadku niemowląt (dochodzi u nich do zwapnienia naczyń krwionośnych). Jeśli chodzi o starsze dzieci i nastolatków – niepokój powinny wzbudzić problemy z gojeniem się ran oraz krzepliwością krwi, co może objawiać się częstymi krwotokami z nosa i dziąseł (w przypadku nastoletnich dziewcząt mogą to być obfite miesiączki), skłonność do siniaków oraz podatność na złamania. W przypadku niedoboru niezbędna jest odpowiednia suplementacja witaminy K.

Kto jest najbardziej narażony na niedobory witaminy K?

To przede wszystkim noworodki (witamina K nie ma zdolności przenikania przez łożysko matki, więc dzieci rodzą się z bardzo niskim poziomem tej witaminy), dzieci z zaburzeniami trawienia oraz po przebyciu długiej antybiotykoterapii. Jak pokazuje praktyka lekarska, awitaminoza K często występuje u noworodków z alkoholowym zespołem płodowym, tzw. FAS – z ang. Fetal Alcohol Syndrome. Niedobór witaminy K prowadzić do wystąpienia krwawienia zwanego dawniej chorobą krwotoczną noworodka. Na niedobór witaminy K mogą być także narażone osoby cierpiące na zespół złego wchłaniania, chorujące na celiakię i mukowiscydozę.

Czy można przedawkować witaminę K? To możliwe, ale wśród dzieci i nastolatków bardzo rzadko dochodzi do hiperwitaminozy (jej symptomy to m.in. bóle brzucha, uczucie gorąca i potliwość).

Witamina K – występowanie

witamina k - występowanie
Wielu rodziców nie wie, w jakich produktach spożywczych występuje witamina K. Najlepszym źródłem są rośliny zielone zawierające chlorofil, a zwłaszcza:
  • brokuły;
  • szpinak;
  • brukselka;
  • jarmuż;
  • sałata;
  • natka pietruszki;
  • koperek;
  • kalafior;
  • kapusta.
Witaminy K występuje też w wątrobie wołowej, jajach, mleku, produktach mlecznych i zbożowych, a także w olejach roślinnych.
 

Wiesz już, jakie właściwości ma witamina K. Podsumowując, intensywnie rozwijający się, młody organizm dziecka i nastolatka nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować bez witaminy K – jej niedobór wpływa negatywnie na stan kości najmłodszych oraz zaburza proces krzepnięcia krwi. Jeśli nie chcemy, by kości pociech stały się podatne na częste złamania, musimy dbać o to, aby w codziennej diecie najmłodszych nie zabrakło pokarmów stanowiących cenne źródło tej ważnej witaminy – przede wszystkim zielonych warzyw liściastych.

Najczęściej zadawane pytania

Na co działa witamina K?

Witamina K bierze udział w procesie syntezy protrombiny (czynnika krzepnięcia krwi, który znajduje się w osoczu) w wątrobie, uszczelnia naczynia krwionośne, wzmacnia układ odpornościowy, metabolizm i ma właściwości m.in. antybakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwbólowe.

Jakie są objawy braku witaminy K?

Głównymi objawami braku witaminy K w organizmie są: krwiomocz, słabe krzepnięcie krwi, obfite miesiączki, krwawienie z nosa lub układu pokarmowego, podatność na infekcje bakteryjne.

Jaki owoc ma najwięcej witaminy K?

Największą ilość witaminy K posiada kiwi. Kolejnymi owocami z dużą ilością tego składnika są: jeżyna, jagoda, granat, winogrono.


Sprawdź także:
Archiwum: styczeń 2023
Photo of author

Alicja Bąk

Zawsze chciałam pracować z dziećmi. Być może wynika to z faktu, że w młodości zajmowałam się dużo młodszą siostrą, a może po prostu… to pewien rodzaj powołania? Nie wiem ? W każdym razie tuż po maturze wiedziałam, że moim wyborem będzie kierunek pedagogiczny. Ostatecznie zostałam absolwentką pedagogiki małego dziecka z wychowaniem przedszkolnym.

Popularne wpisy: