Czym jest witamina K?
Zanim przedstawimy najlepsze źródła witaminy K oraz jej wpływ na zdrowie najmłodszych, warto wyjaśnić, czym tak właściwie jest ta wartościowa substancja. Witamina K została odkryta przez duńskiego noblistę Henryka Dama blisko 100 lat temu, bo w 1935 roku. Podobnie jak witamina A, E i D, należy do grupy związków rozpuszczalnych w tłuszczach. Naturalnie występuje jako:
- witamina K1 (fitochinin),
- witamina K2 (menachinon),
- witamina K3 (menadion – nie występuje w przyrodzie, jest otrzymywany tylko w sposób syntetyczny).
Witamina K a właściwości – dlaczego w diecie najmłodszych nie może zabraknąć witaminy K?
Witamina K to cenny składnik odżywczy, razem z witaminą D wspiera gospodarkę wapniową organizmu (bierze udział w procesie mineralizacji tkanek). Niski poziom witaminy K sprawia, że kości stają się kruche, słabe i znacznie łatwiej ulegają urazom. Jeśli zapewnimy dzieciom i nastolatkom odpowiednią, dzienną dawkę tej substancji, nie będziemy musieli obawiać się, że w życiu dorosłym zachorują na osteoporozę. To nie koniec zalet tego wyjątkowego związku – witamina K uszczelnia naczynia krwionośne, wzmacnia układ odpornościowy, ma właściwości:
- antybakteryjne,
- przeciwgrzybiczne,
- przeciwbólowe,
- przeciwzapalne.
Witamina K wpływa pozytywnie na system nerwowy, sercowo-naczyniowy i ma działanie przeciwnowotworowe.
Objawy i skutki niedoboru witaminy K w organizmie dziecka i nastolatka
Mali pacjenci, u których stwierdzono niedobór witaminy K, znacznie wolniej się rozwijają i wzrastają od swoich rówieśników – co jest widoczne szczególnie w przypadku niemowląt (dochodzi u nich do zwapnienia naczyń krwionośnych). Jeśli chodzi o starsze dzieci i nastolatków – niepokój powinny wzbudzić problemy z gojeniem się ran oraz krzepliwością krwi, co może objawiać się częstymi krwotokami z nosa i dziąseł (w przypadku nastoletnich dziewcząt mogą to być obfite miesiączki), skłonność do siniaków oraz podatność na złamania.
Kto jest najbardziej narażony na niedobory witaminy K? To przede wszystkim noworodki (witamina K nie ma zdolności przenikania przez łożysko matki, więc dzieci rodzą się z bardzo niskim poziomem tej witaminy), dzieci z zaburzeniami trawienia oraz po przebyciu długiej antybiotykoterapii. Jak pokazuje praktyka lekarska, awitaminoza K często występuje u noworodków z alkoholowym zespołem płodowym, tzw. FAS – z ang. Fetal Alcohol Syndrome.
Czy można przedawkować witaminę K? To możliwe, ale wśród dzieci i nastolatków bardzo rzadko dochodzi do hiperwitaminozy (jej symptomy to m.in. bóle brzucha, uczucie gorąca i potliwość).
Gdzie znajdziemy najwięcej witaminy K?
Wielu rodziców nie wie, w jakich produktach spożywczych występuje witamina K. Najlepszym źródłem są rośliny zielone zawierające chlorofil, a zwłaszcza:
- brokuły,
- szpinak,
- brukselka,
- jarmuż,
- sałata,
- natka pietruszki,
- koperek,
- kalafior,
- kapusta.
Pewne ilości witaminy K zawiera też wątroba wołowa, jaja, mleko, produkty mleczne i zbożowe, a także oleje roślinne.
Podsumowując, intensywnie rozwijający się, młody organizm dziecka i nastolatka nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować bez witaminy K – jej niedobór wpływa negatywnie na stan kości najmłodszych oraz zaburza proces krzepnięcia krwi. Jeśli nie chcemy, by kości pociech stały się podatne na częste złamania, musimy dbać o to, aby w codziennej diecie najmłodszych nie zabrakło pokarmów stanowiących cenne źródło tej ważnej witaminy – przede wszystkim zielonych warzyw liściastych.
