Zaburzenia lękowe u dzieci — czym się objawiają?

Skąd się bierze lęk u dzieci?

Różne osoby mogą być mniej lub bardziej podatne na lęk. Dotyczy to zarówno z doświadczenia życiowego, przykrych sytuacji, które przeżyliśmy oraz temperamentu. Zauważono, że osoby, które wykazują większą podatność na lęk, najczęściej są zamknięte w sobie i wykazują cechy introwertyzmu.

Ponadto często są to osoby neurotyczne. Charakteryzują się czujnością w obserwowaniu otoczenia i wychwytywaniu potencjalnie zagrażających im sytuacji. Dodatkowo wykazują tendencję do wyolbrzymiania niebezpieczeństw. Przykładem może być wystąpienie publiczne, przed którym większość osób odczuwa stres i ciężko nam określić, czego rzeczywiście się boimy. Mimo to często traktujemy wystąpienia jako wyzwanie i okazję do sprawdzenia swoich możliwości. Większość z nas pomimo tremy, poradzi sobie z tym zadaniem dobrze.

Osoby o wysokiej gotowości lękowej, będą odczuwały wyłącznie zagrożenie i paraliżujący lęk. Zdarza się, że w wyniku lęku zapominają to, co miały wygłosić, w efekcie czego wystąpienie faktycznie kończy się małą katastrofą. Oczywiście jest to tylko przykład, którego zadaniem jest wyjaśnienie zaburzeń lękowych u dzieci. W rzeczywistości jest to pojęcie nieco szersze i może objawiać się w wielu przypadkach i przybierać różny charakter

Lęk separacyjny u dzieci

Zależność i silne przywiązanie do swoich rodziców lub opiekunów to naturalny etap rozwoju dziecka. Już półroczny maluch zaczyna domagać się ciągłego, bliskiego kontaktu z rodzicem i przebywania nieustannie w ich obecności. Płacz dziecka nie jest niczym niepokojącym, szczególnie kiedy dochodzi do niego podczas braku bliskiej osoby w zasięgu wzroku dziecka.

Etap ten trwa dość długo. W przypadku niektórych dzieci nawet do kilku lat. Powody do obaw mamy wtedy, gdy reakcje naszej pociechy zaczynają przybierać na sile, trwają bardzo długo i dziecko nie może poradzić sobie nawet z najmniejszą rozłąką. Tym bardziej niepokojące jest, gdy stan ten występuje u dziecka starszego.

Wśród objawów możemy wymienić głównie nierealistyczne i utrwalone martwieniem się o rodziców. Dziecko ciągle obawia się, że rodzicom może coś się stać, mogą mieć wypadek, czy nagle umrzeć. U takiej osoby pojawiają się myśli, że dojdzie do rozłąki w wyniku jakiejś katastrofy, która na zawsze rozdzieli rodzinę.

Do tego możemy dodać częste trudności z rozstawaniem się na czas snu. Takie dziecko nie chce spać samotnie lub kontroluje w nocy, czy rodzice śpią w swoim łóżku. Występuje nieuzasadniona obawa przed samotnością, powtarzające się koszmary na temat utraty najbliższych osób.

Taki lęk może w efekcie wiązać się z dolegliwościami fizycznymi, takimi jak:

• ból brzucha
• nudności, wymioty
• złe samopoczucie na myśl o nawet chwilowej rozłące z opiekunami.

W celu zdiagnozowania zaburzeń separacyjnych symptomy muszą pojawić się przed 6 rokiem życia i utrzymywać się przynajmniej przez4 tygodnie.

Fobia społeczna u dzieci

Lęk społeczny kojarzony jest głównie z osobami dorosłymi, ale występuje też u dzieci. Statystyki wskazują, że problem ten dotyczy on więcej niż 1% populacji pediatrycznej. Dzieci, które dotknięte są fobią społeczną wykazują zachowania, które mają na celu uniknięcia kontaktów z osobami, które nie są członkami rodziny, izolują się od rówieśników w szkole i  nie mają ochoty na zawieranie nowych przyjaźni. Fobia społeczna u dzieci jest podobna do tej u dorosłych.

Dziecko odczuwa silny stres, kiedy musi wyrecytować wiersz na forum klasy, nie chce spotykać się z kolegami i koleżankami ze względu na obawy przed kompromitacją. W skrajnych przypadkach nawet odmawia wychodzenia z domu. Gdy wystąpią takie objawy, warto zwrócić się do psychologa, który pomoże dziecku poradzić sobie z tym problemem.

• Czego boją się dzieci na różnych etapach rozwoju? Spis dziecięcych lęków
• Zgrzytanie zębami u dzieci – objawy i leczenie bruksizmu
• Czkawka u noworodka – jaka jest przyczyna?
• Trzydniówka – rumień nagły. Czym jest gorączka trzydniowa u dziecka? 
• Lęk separacyjny u niemowląt. Jak pomóc dziecku pokonać lęk separacyjny?
• Czym jest odruch Moro u niemowlaka? Jak długo występuje i jak go wyciszyć?
• Rodzaj kary dla dziecka – czego unikać w wychowaniu dziecka? Kary i nagrody