Skąd wzięło się pojęcie karny jeżyk? Chociaż od wyemitowania niezwykle popularnego programu poświęconego wychowaniu dzieci „Superniania” minęło już kilka lat, to niektóre określenia z nim związane na dobre zadomowiły się zarówno w naszych głowach, jak i języku. Oczywiście mowa o karnym jeżyku, bez którego nie mógł odbyć się żaden odcinek dzieci z piekła rodem z Dorotą Zawadzką. Czy jednak rzeczywiście jest to aż tak dobra metoda wychowawcza? Czy zawsze się sprawdza? Sprawdź!
Karny jeżyk a odesłanie do kąta
Wielu współczesnych rodziców, którzy tak naprawdę wychowywali się ze wspomnianym programem, uwielbia wykorzystywać karnego jeżyka do uspokajania swoich pociech. W rzeczywistości w większości przypadków nie do końca zdają sobie oni sprawą, do czego wspomniane karny jeżyk miał służyć. Zdaje się, że główną przyczyną tego bardzo poważnego nieporozumienia jest sama, wypromowana przez Dorotę Zawadzką nazwa. Przecież samo określenie karny jeżyk od razu sugeruje, że jest to forma ukarania dziecka.
Czy kary są potrzebne w wychowaniu dziecka?
Idąc dalej, to już tylko samospełniająca się przepowiednia. Metoda wychowawcza staje się karą. Rodzice nie zdając sobie sprawy, jaka była istota działań pani Doroty zapamiętali jedynie określenie karny. W ten sposób w polskich domach jeżyk stał się o niczym innym jak prostym sposobem na ukaranie dziecka. Z przykrością trzeba stwierdzić, że to właśnie rodzice, którzy myślą, że wychowują dzieci w sposób nowoczesny przez jeżyka, tworzą sytuacje „z piekła rodem”. W rzeczywistości niczym się to nie różni się od posadzenia w kącie.
Chociaż karny, to nie może być karą
Niestety jest to przykra rzeczywistość, która ma miejsca w wielu polskich domach. Mimo tego, że większość rodziców chce wychowywać swoje dzieci lepiej, niż oni sami byli wychowywani, to wciąż mamy do czynienia z powtarzaniem tych samych schematów. Działań, które w rzeczywistości mogą przynieść znacznie więcej szkód, aniżeli pożytku. Sprawdź też: rodzaj kary dla dziecka.
Na czym polega karny jeżyk?
Tak naprawdę istotą karnego jeżyka była dość popularna technika znana jako time-out. Jeżyk pod żadnym pozorem nie miał służyć jako kara, tylko być czasem, w którym dziecko miało chwile na wyciszenie. Wyzbycie się wszystkich negatywnych emocji.
Dlatego żaden prawdziwie świadomy rodzic nigdy nie posadzi swojego dziecka na tak zwanym karnym jeżyku tylko z tego powodu, że zepsuło zabawkę, nie pozwala bawić się bratu, siostrze czy też z powodu panującego w pokoju nieporządku. Świadomy i nowoczesny rodzic, zamiast marnować czas na reprymendy i karanie dziecka poprzez samotność podejmie próbę wyjaśnienia mu, dlaczego jego zachowanie jest niestosowne oraz dlaczego powinno się ono zmienić. Należy mieć w świadomości, że dzieci wcale nie chcą postępować źle, nie chcą, aby ich rodzice byli rozdzieleni czy też smutni.
Czy dziecko rozumie, że jest niegrzeczne?
Problem w tym, żeby znakomitej większości przypadków dzieci zwyczajnie nie rozumieją, dlaczego ich zachowanie jest nieodpowiednie. W rzeczywistości odesłanie ich na karnego jeżyka wcale nie sprawi, że będą żałować swojego zachowania. Nie będą go żałować, ponieważ nie są świadome, które z ich czynów były złe. Właśnie w tych chwilach odosobnienia dzieci, zamiast się wyciszyć będą się zmagać z narastającymi emocjami. Emocjami związanymi z absolutnym brakiem zrozumienia sytuacji. W takim przypadku jest to bezpośrednia droga do pogłębienia dystansu między rodzicem a dzieckiem.
Poświęć czas swojemu dziecku
Oczywiście nie ulega wątpliwości, że dzieci są różne. Niektóre z nich potrafią doskonale radzić sobie z emocjami. Nie dają się opanować złość i oraz są chętne do współpracy z rodzicami. W przypadku tego typu dzieci nie ma większych problemów, aby porozmawiać o ich emocjach, czy też spróbować rzeczowo rozwiązać trudną sytuację. Szczególnie w przypadku taki dzieci odsyłanie ich do karnego jeżyka jest wyjątkowo złym rozwiązaniem.
Czy time-out zawsze jest zły?
W drugiej strony, chociaż karny jeżyk jest powszechnie krytykowany przez psychologów i często jest wykorzystywany przez rodziców jako sposób na uzyskanie wolnego czasu, to sama metoda time-out w wielu przypadkach może dać całkiem dobre efekty. Przede wszystkim chodzi o dzieci, które wpadają w szał i nie są w stanie nawiązać kontaktu z rodzicami. W takiej sytuacji próba pochylenia się nad dzieckiem i podjęcia rozmowy może nie przynieść efektu.
Wiesz już, czym jest karny jeżyk i w jakich sytuacjach tzw. time-out jest dobrym rozwiązaniem. Właśnie w takich momentach postawienie dziecka na przysłowiowym jeżyku może odnieść oczekiwany efekt. Pod warunkiem że rodzic wykorzysta ten czas. Gdy tylko dziecko zacznie nawiązywać kontakt, nie powinno być one pozostawione na jeżyku w ramach kary. W tym momencie rodzic powinien natychmiastowo spróbować podjąć dialog. Dowiedzieć się, skąd wzięły się emocje oraz podjąć próbę wyjaśnienia, dlaczego zachowanie dziecka jest nieodpowiednie.
Najczęściej zadawane pytania
Co to jest karny jeżyk?
Karny jeżyk to metoda wychowawcza polegająca na pozostawieniu dziecka w odosobnieniu (inaczej nazywa się to time-out), aby mogło się uspokoić.
Dlaczego karny jeżyk jest niedobry dla dzieci?
Idea karnego jeżyka została błędnie zinterpretowana przez wielu rodziców, którzy zaczęli traktować ją rzeczywiście jako karę dla swojego dziecka. Karny jeżyk stał się nowocześniejszą formą polecenia „idź do kąta” za złe zachowanie. Psychologowie są zdania, że izolacja i odosobnienie dziecka to krzywdząca kara dla dzieci, budującą dystans w relacji dziecko–rodzic.
Kim jest Dorota Zawadzka?
Dorota Zawadzka jest psychologiem rozwojowym, doradcą rodzinnym, trenerem umiejętności społecznych. Specjalistką w sprawach rozwoju człowieka i wychowania. Popularność zdobyła dzięki udziałowi w programie „Superniania” emitowanym w latach 2006–2008.
Sprawdź także:
- Rodzaj kary dla dziecka – czego unikać w wychowaniu dziecka? Kary i nagrody
- Brak szczepień u dziecka – konsekwencje i kary za niezaszczepienie
- Co powinien umieć 4 latek?
- Od kiedy dziecko może podróżować bez fotelika? Jak przewozić dziecko w samochodzie?
- Czym jest metoda Montessori? Czy warto zapisać dziecko do przedszkola Montessori?
- Ssanie kciuka u 3 miesięcznego dziecka – czy to normalne zachowanie?
- Jak podać dziecku syrop, gdy nie chce zażyć leku? Te metody działają!
